Điêu khắc ứng dụng

Ý nghĩa bộ Tranh Tứ Quý

13/01/2017
Tranh tứ quý là gì? Tranh Tứ Quý mang ý nghĩa ra sao? Hi vọng với bài viết này đã giúp Quý vị hiểu và nắm rõ ý nghĩa của từng mảnh ghép trong bộ tranh Tứ Quý.

Một năm có bốn mùa. Mỗi mùa có ba tháng, gọi theo thứ tự là Mạnh,Trọng, Quý.

Bộ Tranh Tứ quý thuộc loại tranh 4 bức, vẽ cảnh tứ thời: Xuân, Hạ, Thu, Đông. Người treo tranh Tứ Quý không chỉ là để trang trí mà còn mang nhiều ý nghĩa cầu may mắn, phú quý, sung túc và mang cả những yếu tố phong thủy trong đó. Mỗi mùa có một loài cây, loài hoa đặc trưng.

Mùa Xuân: Hoa Mai, Hoa Lan, Hoa Đào.

Mùa Hạ: Hoa Sen,Hoa Hồng, Hoa Lựu.

Mùa Thu: hoa Cúc, Hoa Phù dung.

Mùa Đông: Cây Trúc, Cây Thông (Tùng)

 

Hình ảnh bộ Tranh Tứ Quý Tùng- Trúc- Cúc- Mai

Mỗi loài hoa, loài cây lại tương ứng với một loài chim. Vẽ hoa ấy phải đi với chim ấy mới là đúng quy tắc, đúng luật. Như vẽ hoa Mai phải vẽ với chim Khổng tước (Mai/ Điểu), hoa Hồng với chim Công (Hồng/ Công), hoa Cúc với Gà (Kê/ Cúc), cây Thông với chim Hạc (Tùng/ Hạc)…

Xuân thiên mai nhụy phô thanh bạch

Hạ nhật hồng hoa đấu hảo kỳ

Cúc ngạo thu tình hương vạn hộc

Tùng lăng đông tuyết ngọc thiên chi

Tứ quý trong vai trò là biểu tượng của bốn mùa được hình thành ở những cư dân thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa châu á như Việt Nam và một phần của Trung Hoa lục địa. Về sau, khi đã được nâng lên thành một biểu tượng của nghệ thuật, tứ quý thâm nhập vào nhiều nền văn hoá khác nằm cận kề các khu vực văn hoá thuộc vùng khí hậu nói trên. Cho tới nay, tứ quý là một trong những biểu tượng nghệ thuật được sử dụng nhiều trong văn hoá truyền thống ở các quốc gia thuộc khu vực Đông Bắc á như Nhật Bản, Triều Tiên cùng với Trung Hoa và Việt Nam. Ngoài ra, biểu tượng này còn được các cộng đồng người Hoa và người Việt ở nước ngoài lưu giữ. ở những cộng đồng này, tứ quý được xem như một biểu tượng quan trọng của văn hoá truyền thống.

Bên cạnh những quan niệm bốn mùa được sản sinh từ yếu tố khí hậu của tứ quý, một yếu tố hết sức quan trọng đã góp phần tạo nên cụm biểu tượng trang trí này là quan niệm bộ tứ của người phương Đông đã được hình thành từ hàng nghìn năm qua. Lối tư duy này được người Hán sử dụng nhiều nhất và lâu đời nhất. Đầu tiên phải kể đến là biểu tượng tứ tượng trong hà đồ của người Trung Hoa, với quan niệm lưỡng nghi sinh tứ tượng, tứ tượng sinh bát quái. Thứ đến là tứ thư trong tứ thư, ngũ kinh – những kinh sách quan trọng của người Trung Hoa và cũng là một trong những biểu hiện quan trọng nhất của nền văn hiến Trung Hoa. Thông qua Đạo giáo và Phật giáo, người TrungHoa hình thành nên Tứ đại danh sơn – nơi tu luyện của các vị thần phật, bao gồm: Ngũ Đài sơn, Phổ Đà sơn, Nga Mi sơn và Cửu Hoa sơn. Ngoài ra còn có tứ đại mĩ nhân, tứ Bồ tát, tứ thiên vương…

Trong quan niệm của người phương Đông, bộ tứ là biểu hiện của sự đầy đủ, vững chắc, vĩnh cửu, hạnh phúc… như tứ phương, tứ trụ, tứ đức… Thậm chí ở Việt Nam, bộ tứ còn được hình tượng hoá thành cụm biểu tượng tứ bất tử gồm bốn vị thần: Sơn Tinh, Chử Đồng Tử, Mẫu Liễu Hạnh và Thánh Gióng, hoặc tứ chính trấn bao gồm xứ Đông, xứ Nam, xứ Đoài và xứ Bắc. Trong một trò chơi dân gian khá thịnh hành trước đây (bài Tam cúc), bốn con bài cùng loại cũng được gọi là tứ quý hay tứ tử trình làng. Người gặp tứ quý khi chơi bài thường nắm chắc phần thắng và tứ quý được xem như một biểu hiện của sự may mắn. Như vậy, xuất phát từ những biểu tượng của bốn mùa nhưng tứ quý trong quan niệm dân gian không còn là một biểu tượng riêng của thời tiết hay khí hậu nữa mà đã biến thành biểu tượng của nhiều điều tốt lành khác. Đặc biệt, khi đã trở thành một biểu tượng của sự may mắn, tứ quý trở thành một niềm ước vọng của mọi người dân bất kể sang hèn.

Qua đó có thể thấy rằng, người dân sử dụng biểu tượng tứ quý để trang trí trong nhà không có nghĩa là chỉ để làm đẹp hay chỉ để xem “lịch bốn mùa” mà còn là để cầu mong sự may mắn. Đây là một nét rất đặc thù trong văn hoá Việt Nam nói riêng và văn hoá phương Đông nói chung. ở phương Tây, khi cầu nguyện, người ta thường hướng tới một vị thần linh cụ thể với những điều ước cụ thể. Còn ở phương Đông, đặc biệt là ở Việt Nam, người dân có xu hướng tự tìm cho mình những yếu tố may mắn bằng nhiều sự biểu hiện khác nhau như hướng nhà (phong thuỷ), hướng đi, màu sắc, con số… Thậm chí, còn có cả những điều may mắn chỉ do một con nhện đưa lại (!). Chẳng hạn như khi đang dự định một công việc gì quan trọng, nếu nhìn thấy một con nhện đang kéo tơ đi lên thì chắc chắn công việc đó sẽ gặp nhiều thuận lợi.

Với lối tư duy trừu tượng như vậy, việc lấy biểu tượng tứ quý để tạo ra sự may mắn không có gì là lạ. Tuy nhiên, những biểu hiện của biểu tượng này rất khác nhau. Tuỳ theo quan niệm, lối sống của người dân mỗi lúc, mỗi nơi, tứ quý lại được thể hiện bằng những cách thức riêng để làm phù hợp với các yếu tố lịch sử và văn hoá.

Bộ Tranh Tứ Quý Hồng- Mai- Tùng- Mẫu Đơn

Tranh tứ quý về cây Tùng

Đại diện cho mùa Xuân, chữ Tùng có nghĩa là cây Thông. Người xưa coi cây tùng là đại diện cho trăm cây, ngoài ý nghĩa trường thọ, cây tùng còn là đại diện của khí tiết. Không những thế, trong quan niệm của người Trung Hoa, cây tùng còn có khả năng trừ tà, xua đuổi ma quỷ khá mạnh nên tùng mang đến sự bình yên và àn lành cho con người. Như thế trong từng bức tranh phong thủy, thì hình ảnh cây Tùng thường có ý nghĩa là bậc trượng phu, đại trượng phu

Tranh tứ quý về cây Cúc

Cây hoa Cúc là một trong bốn loài hoa quyền quý trong văn hóa Trung Hoa. Hoa Cúc tượng trưng cho sự trường thọ, cho phúc lộc dồi dào. Trong Phong Thủy, hoa cúc đem lại cho gia chủ có một cuộc sống bình dị và cân bằng hơn trong mọi việc. Đồng thời, hoa cúc cũng mang đến may mắn cho căn nhà. Ngoài ra, hoa cúc tàn nhưng không rụng, nó chỉ gục rũ trên thân của nó thôi. Vì thế, hoa cúc gợi cho ta đến 1 hình ảnh chết đứng, chứ không chết nằm.

Tranh tứ quý về cây Trúc

Trúc theo nghĩa là cây cảnh thì người ta hay chơi cây Trúc Quân tử. Cây Trúc cũng có thể là 1 cây có thể sống ở nơi khô cằn, quanh năm xanh tốt, đốt trúc ngay thẳng từ bé. Nếu bị đốt cháy thân cây trúc đi nhưng đốt than của nó vẫn thẳng chứ không hề bị cong gãy. Như vậy, ngoài ý nghĩa trong tranh phong thủy mà các hình ảnh cây trúc chính là  một trong các biểu tượng mạnh mẽ của sự trường thọ. Cây trúc là biểu tượng của tính kiên cường giúp vượt qua mọi nghịch cảnh và khả năng chống chọi với mọi sóng gió của cuộc đời. Không những vậy, cây tre, cây trúc còn là biểu tượng của tài lộc.

Tranh tứ quý về cây Mai

Cây mai trắng nên tượng trưng cho sự thanh khiết. Mai chịu qua gió tuyết mùa đông thể hiện sức khỏe cùng 1 sức sống mãnh liệt. Khi mùa xuân về mai nở hoa 5 cánh, báo hiệu xuân. Tranh phong thủy hình ảnh Hoa mai biểu tượng cho sự cao thượng , biểu tượng cho vinh hiển cao sang tượng trưng cho các vị vua thời phong kiến . Cứ tết đến hình ảnh hoa mai, đơm bông nẩy lộc độ xuân về. Vì vậy, hoa mai mang ý nghĩa tình cảm, tình người, sự giàu sang tấn lộc tấn tài cho gia chủ.


Top
0.32472 sec| 624.32 kb